1923'te kurulan genç cumhuriyetin gençlik kıvılcımına ihtiyacı olduğunun tam olarak farkında olan Atatürk, eğitime azami derecede önem vermiştir. Zamanın önde gelen mimarlarından öğretmen eğitim okulunun kuruluşuna ilişkin projeler hazırlaması istenmiştir. Ulusal Mimari akımının önderlerinden olan Mimar Kemalettin'in kazanan projesi, sonrasında genç cumhuriyetin ilk eğitim kurumlarından birisi olan "Orta Muallim Mektebi ve Terbiye Enstitüsü" nün 1926 yılında kurulduğu Ankara'nın merkezinde büyüleyici bir binaya dönüşmüştür. Enstitü sonrasında 1926 yılında "Gazi Orta Muallim Mektebi ve Terbiye Enstitüsü" ve 1976 yılında ise "Gazi Eğitim Fakültesi" adını almıştır.
1935 yılında Ankara Erkek Teknik Öğretmen Okulu ve Ankara Kız Teknik Öğretmen Okulunun kuruluşu ve 1966 yılında Ankara Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisinin kuruluşu enstitünün gelişiminde çok önemli bir rol oynamıştır.
Köklü ve öncü bir yükseköğretim kurumu olan Gazi Eğitim Enstitüsü sonrasında Gazi Üniversitesi olarak yeniden yapılandırılmış ve ülkenin yüksek öğretiminde öncü rol oynamıştır. 1982 yılında 9 fakülte, 12 akademi ve 4 enstitü ile eğitim hayatına başlayan üniversite, sonrasında 20 fakülte, 1 konservatuar, 5 akademi, 11 meslek yüksekokulu, 45 araştırma merkezi ve 7 enstitü ile ülkenin önde gelen eğitim merkezlerinden birisi olmuştur.
Kuruluşundan bu yana modern bilim anlayışı ve cumhuriyetin temel değerlerine bağlı olarak, Gazi Üniversitesi; tecrübenin kültürel ve entelektüel açılardan dinamizm ile sentezlendiği bir kuruluş olagelmiştir.
Profesörler, doçentler, yardımcı doçentler, araştırma asistanları, öğretim elemanları ve uzmanlardan oluşan 4.000 kişiyi aşkın nitelikli akademik kadrosu ile Üniversite; kişi başına düşen fakülte üyesi sayısı ile dünya ortalamasına ulaşmıştır. Gazi Üniversitesi; AB, Tübitak (Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu), Devlet Planlama Ofisi gibi çok çeşitli kaynaklarca fonlanan pek çok proje yönetmiştir. Üniversitenin projenin çıktılarını ulusal ve uluslararası etkinliklerde yayımlama kapasitesi bulunmaktadır. Projenin çıktılarını ve sonuçlarını gösteren belgeler ilgili konferanslarda, seminerlerde ve çalıştaylarda sunulacak ve böylelikle çeşitli bağlamlardaki farklı hedef gruplarına daha fazla yayılma sağlanabilecektir.
Gazi Üniversitesi; hali hazırda 171 akademik bölümde öğrenim gören 66.000'i lisans ve 12.000'i yüksek lisans olmak üzere toplam 78.000'in üzerinde öğrencisi ile Türkiye'nin en büyük üniversitelerinden birisidir. Çeşitli ülkelerden yaklaşım 1.000 yabancı öğrenci üniversitede öğrenim görmektedir.